اینجا سبقت مجاز است!

بسم الله الرحمن الرحیم

سرگذشت بنی اسرائیل یکی از زیباترین و پندآموز ترین قصص قرآنی است

مثلا  قرآن کریم در آیه 60 سوره بقره می فرماید :

وَ إِذِ اسْتَسْقی‏ مُوسی‏ لِقَوْمِهِ فَقُلْنَا اضْرِبْ بِعَصاکَ الْحَجَرَ فَانْفَجَرَتْ مِنْهُ اثْنَتا عَشْرَةَ عَیْناً قَدْ عَلِمَ کُلُّ أُناسٍ مَشْرَبَهُمْ کُلُوا وَ اشْرَبُوا مِنْ رِزْقِ اللَّهِ وَ لا تَعْثَوْا فِی الْأَرْضِ مُفْسِدین [1]

که یعنی :

و ( به یاد آورید ) زمانی را که موسی برای قوم خویش ، آب طلبید ، به او دستور دادیم: عصای خود را بر آن سنگ مخصوص بزن!» ناگاه دوازده چشمه آب از آن جوشید آن گونه که هر یک ( از طوایف دوازده گانه بنی اسرائیل ) ، چشمه مخصوص خود را می شناختند! ( و گفتیم: ) از روزیهای الهی بخورید و بیاشامید! و در زمین فساد نکنید!»

جریانی که این شریفه نقل می کند این هست  که بنی اسرائیل از حضرت موسی تقاضای آب میکنند خدای متعال به حضرت موسی می فرماید با عصایت به این سنگ بزن آنگاه دوازده چشمه از آن سنگ میجوشد و بعد خدای متعال میفرماید از رزق خداوند بخورید و بنوشید اما در زمین فساد نکنید

این مسئله که انسان در زندگی خود راحت باشد , بخورد ، بیاشامد ، لذت ببرد اما در زندگی فساد و تباهی را در پیش نگیرد یکی از دستورات قرآن کریم است

فساد نکردن در زندگی یعنی انسان به دستورات خدای متعال جامه عمل بپوشاند ، آنجا که دستور انجام میدهد، انجام آنجا هم که دستور ترک می دهد ترک کند چرا که یکی از حکمت های این اوامر و نواهی راحتی انسان در دنیا و آخرت است

پی نوشت :

1. آیه 60 سوره بقره

گاهی در تکرار کردن اهداف زیادی وجود دارد 

مثلا در سوره مبارکه الرحمن چندین بار شریفه  فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُما تُکَذِّبانِ  که به معنای پس کدامین نعمتهای پروردگارتان را تکذیب می کنید                           

 به کار برده شده خب علت این همه تکرار  چیست ؟

جواب روشن است علت  بیداری افراد است 

خدای متعال می خواهد ما با تمام وجود نعمت های که به ما داده است را به یادمان بیاوریم  چرا که تعداد این همه نعمت هم بی شمار است و باید قدردان این همه نعمت باشیم.

پی نوشت :

1. آیه 13 سوره الرحمن

بسم الله الرحمن الرحیم

هر کسی در گروه اعمال خویش است

هر انسانی در زندگی روزمره خود اقداماتی را انجام میدهد و و یا گاهی اوقات بعضی کارها را انجام نمی دهد  اما مهم این است که اعمال و رفتار ما هیچ گاه نابود نمیشوند باقی است و در روز قیامت به این اعمال چوب حساب و کتاب زده میشود  از ما بخاطر انجام بعضی کار ها و یا حتی انجام ندادن بعضی کار ها سوال و جواب میشود  لذا بدانیم چه می کنیم و قرار است به کجا برسیم

قرآن کریم می فرماید :

 کُلُّ امْرِئٍ بِما کَسَبَ رَهینٌ [1]

هر کس در گرو اعمال خویش است

پی نوشت :

1. آیه 21 سوره مبارکه طور

این  که انسان تذکر بدهد و تذکر بشنود باعث رشد معنوی و مادی او میشود چرا که تذکر یعنی یادآوری گاهی انسان دچار غفلت میشود 

مثلا همه ما عظمت خدای متعال را میدانیم  و کوچکی خودمان اما گاهی یادمان میرود  که برای لذت های زودگذر دنیا از دستورات خدای متعال سرپیچی نکنیم

گاهی ترک امور معنوی باعث ضررهای دنیوی میشود 

گاهی اوقات باید به خدای متعال بگوییم : الهی گاهی نگاهی

وَ ذَکِّرْ فَإِنَّ الذِّکْری‏ تَنْفَعُ الْمُؤْمِنینَ [1]

و پیوسته تذکّر ده ، زیرا تذکّر مؤمنان را سود می بخشد.

پی نوشت :

1. آیه 55 سوره ذاریات

هر کدام از شاغلین  و حرفه ها دارای یک سری شرایط مشترکی هستند مثلا مکانیک ها همیشه روغنی  و یا کشاورز ها همیشه گلی  و حتی بناها هم همیشه خاکی هستند 

برای مردان خدا هم یکسری از مسائل مشترکی وجو دارد 

مومنین الهی به نمازشان پایبند هستند 

مومنین برای خمس و زکات اهمیت قائل هستند

مومنین در ارتباط با نامحرم مراقب هستند

مومنین در سحر ها بیدارند و مشغول استغفار هستند قرآن کریم در وصف مومنان می فرماید : 

وَ بِالْأَسْحارِ هُمْ یَسْتَغْفِرُونَ [1]

و سحرگاهان ( از خداوند ) طلب آمرزش می کردند.

پی نوشت :

1.آیه سوره مبارکه ذاریات

یکی از مصادیق شفا و رحمت بودن قرآن این هست که قلب ها و فطرت های ضعیف مردم را بیدار و توانا می کند آنهم به راه های مختلف

گاهی بیان عذاب و ویژگی های جهنم به عنوان یک زنگ خطر روح انسان را بیدار می کند 

مثلا در آیه 45 سوره قاف می فرماید :

 فَذَکِّرْ بِالْقُرْآنِ مَنْ یَخافُ وَعیدِ [1]

بوسیله قرآن ، کسانی را که از عذاب من می ترسند متذکّر ساز

اینکه خدای متعال به رسول بزرگوارش می فرماید به وسیله قرآن کسانی را که از عذاب می ترسند  متذکر ساز 

یعنی  یکی از راه های تذکر خود قرآن کریم است  و این خود یعنی یکی از مصادیق شفا و رحمت بودن قرآن عزیز

پی نوشت :

1. آیه 45 سوره قاف

تاریخ جریان توبه بزرگترین اشرار خود را چشیده.

بسیاری از افراد بوده اند که در زندگی دچار لغزش شده اند اما به وسیله توبه توانسته اند رو به راه شوند. 

اینکه چه میشود به یک بار انسان از مسیری که رفته پشیمان شود و راه صحیح را در پیش می گیرد بستگی به قلب سلیم و گوش شنوای قلب او دارد! 

هزاران خلاف کار مشغول به کار خلاف هستند اما فقط عده معدودی توبه می کنند علت چیست؟

علت قلب شنوا و قلب سلیم است 

در همین رابطه قرآن کریم می فرماید :

إِنَّ فی‏ ذلِکَ لَذِکْری‏ لِمَنْ کانَ لَهُ قَلْبٌ أَوْ أَلْقَی السَّمْعَ وَ هُوَ شَهیدٌ

در این تذکّری است برای آن کس که عقل دارد ، یا گوش دل فرادهد در حالی که حاضر باشد

پی نوشت :

1. آیه 37 سوره مبارکه قاف

 مسئله حساب و کتاب و حسابرسی یک مسئله مهم است در سرنوشت انسان ها

مثلا اگر دانش آموز بداند آخر سر موقع امتحان است و اگر نمره قبولی را کسب نکند  و نمی تواند مراحل بعدی را بگزراند خب سعی و تلاشش را می کند 

در جریان قیامت هم همین است اگر انسان بداند هر کاری را که در دنیا انجام می دهد و نمی دهد از او سوال می شود و مورد بازخواست قرار می گیرد خب هواسش را جمع می کند مثلا قرآن کریم می فرماید :

ما یَلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ إِلاَّ لَدَیْهِ رَقیبٌ عَتیدٌ[1]

انسان هیچ سخنی را بر زبان نمی آورد مگر اینکه همان دم ، فرشته ای مراقب و آماده برای انجام مأموریت ( و ضبط آن ) است

پی نوشت :

1. آیه سوره مبارکه قاف

از نظر علامه طباطبایی(رضوان الله علیه)  اگر کلمه نعمت در قرآن کریم با قرینه‌ای همراه باشد، معلوم می‌شود که مثلاً نعمت باران است، نعمت مال است، نعمت فرزند است، نعمت موفقیت در جنگ است، موفقیت در علم است، یک نعمت خاصی است؛ اما وقتی عند الاطلاق» قرآن کریم بگوید نعمت، منظور نعمت ولایت  است؛ مثل نَحْنُ النَّعِیم‏»

[1] که در ذیل آیه ﴿ثُمَّ لَتُسْئَلُنَّ یَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعیم﴾;

[2] فرمود: نَحْنُ النَّعِیم‏» که وجود مبارک امام رضا(سلام الله علیه) ذیل این آیه این روایت از آن حضرت است. ﴿أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی﴾

[3] هم نعمت ولایت است.

پی نوشت :

انسان خیلی از اوقات بر پایه ظن و گمان خویش بعضی کار ها را انجام می دهد و یا بعضی سخن ها را می گوید اما پاییه این صحبت ها گمان است نه یقین 

خب قرآن کریم می فرماید شما چرا بر اساس یقین کاری را انجام نمی دهید چرا روی ظنی که پایه اش سست است گام بر می دارید لذا در آیه 12 سوره مبارکه حجرات می فرماید :

یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا کَثیراً مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ[1]

ای کسانی که ایمان آورده اید! از بسیاری از گمانها بپرهیزید ، چرا که بعضی از گمانها گناه است

پی نوشت 

1. آیه 12 سوره حجرات

خدای متعال به انسان که اشرف مخلوقات است نعمت بزرگی به نام عقل را  داده است که یکی از فوایدآن قدرت تشخیص و تمیز خوب از بد می باشد

البته گاهی عللی در این قوه تشخیص اخلال ایجاد می کند و نمی گذارد که انسان خوب را  از بد تشخیص دهد ، 

مثلا یکی از مواردی که انسان در انتخابش اشتباه می کند ،اولویت دنیا به آخرت است که بعضی شهوتشان پا روی عقل و فهمشان می گذارد و آخرت را به دنیا  می فروشند

لذا انسان اگر بخواهد در انتخاب هایش دچار اشتباه نشود باید عقل خود را تحت تاثیر شهوت هایش  قرار ندهد 

لذا خدای متعال در آیه 86 سوره بقره می فرماید :

أُولئِکَ الَّذینَ اشْتَرَوُا الْحَیاةَ الدُّنْیا بِالْآخِرَةِ فَلا یُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذابُ وَ لا هُمْ یُنْصَرُونَ [1]

که یعنی :

اینها همان کسانند که آخرت را به زندگی دنیا فروخته اند از این رو عذاب آنها تخفیف داده نمی شود و کسی آنها را یاری نخواهد کرد.

پی نوشت :

1 آیه 86 سوره بقره

جای جای قرآن کریم پر از مطالب مهم و پند آموز است 

قرآن کتابی است انسان ساز که انسان اگر بخواهد راه پیشرفت و کمال را طی کند باید تربیت خود را قرآنی کند نه اینکه برای رفتار های خود مویدات و علت های دینی بیاورد 

لذا اینکه انسان در خدمت آیات و روایات باشد مهم است نه اینکه به غلط آیات و روایات را به خدمت خود درآورد 

مثلا شخصی که میداند نوشیدن شراب حرام است موقع نزول آیات حرمت شراب باید به دستورات خدای متعال گوش جان بسپارد و عمل کند نه اینکه تمام به دنبال توجیه و این مسائل باشد این مسئله  در حرمت غیبت و  تهمت وسایر گناهان  هم همین طور  است 

قرآن کریم در آیه 75 سوره بقره  نکته مهمی را بیان  که عده ای هستند که سخن خدا را میشنوند و بعد درک میکنند ومنظور را متوجه میشوند و سپس تحریف میکنند پس  از آنکه خود میدانستند

أَ فَتَطْمَعُونَ أَنْ یُؤْمِنُوا لَکُمْ وَ قَدْ کانَ فَریقٌ مِنْهُمْ یَسْمَعُونَ کَلامَ اللَّهِ ثُمَّ یُحَرِّفُونَهُ مِنْ بَعْدِ ما عَقَلُوهُ وَ هُمْ یَعْلَمُونَ[1]

آیا انتظار دارید به ( آئین ) شما ایمان بیاورند ، با اینکه عده ای از آنان ، سخنان خدا را می شنیدند و پس از فهمیدن ، آن را تحریف می کردند ، در حالی که علم و اطلاع داشتند

پی نوشت 

1. آیه 75 سوره مبارکه بقره

عقل انسان یکی از مهمترین مخلوقات است، 

و عقلانیت انسان هم  حاکم  که این کار خوب است یا بد و حکم عقل لازم الاتباع است.

 قرآن کریم در سوره نسا آیه 165 می فرماید :

رُسُلاً مُبَشِّرینَ وَ مُنْذِرینَ لِئَلاَّ یَکُونَ لِلنَّاسِ عَلَی اللَّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ وَ کانَ اللَّهُ عَزیزاً حَکیماً

که یعنی :

پیامبرانی که بشارت‌دهنده و بیم‌دهنده بودند، تا بعد از این پیامبران، حجتی برای مردم بر خدا باقی نماند، (و بر همه اتمام حجت شود؛) و خداوند، توانا و حکیم است

عقل انسان  در عین حال که فقیر محض است و عبد صرف است، این قدرت را دارد که به خدا متعال بگوید شما که ما را آفریدی، ما که سفر طولانی در پیش داریم، نه از گذشته خود با خبر هستیم، نه در آینده بعد از مرگ می‌دانیم  به کجا می‌رویم ؟ ، حتماً باید  برای ما راهنما بفرستی! 

لذا اگر برای ما پیامبرانی ارسال نمیشد که راه را نشانمان بدهد ما این حجت را داشتیم که در مقابل خدای متعال اقامه کنیم لذا با فرستادن راهنمایانی حجت بر ما تمام شد.

پی نوشت :

1. آیه 165 سوره مبارکه نسا

یکی از نعمت هایی که خدای متعال به انسان ارزانی داشته است نعمت دوستی است که انسان بایدقدر آن را بداند خدای متعال در سوره آل عمران می فرماید :

 اذْ کُنْتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِکُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا [1]

واز نعمتی که خدا به شما ارزرانی داشته است یاد کنید آن هنگام که دشمن یکدیگر بودید و او دلهایتان را با هم الفت داد و به لطف او برادر شدید.

لذا بر اساس این شریفه دوستی افراد یکی از نعمت های خدای متعال می باشد  و در دین مبین اسلام  برای انتخاب دوست ، آداب دوستی مطالب بسیاری بیان شده است . 

پی نوشت :

1. آیه 103 سوره مبارکه آل عمران 

هر چیزی که مخلوق خدای متعال است به نحوی جنبه مرآت  و آیینه  بودن برای خدای متعال را دارد

منتها فرق  آینه بودن مخلوقات برای خدای متعال  با تمام  آینه ها در این است که آینه الهی فقط جمال و جلال او را نشان می دهد  و بس  اما  در آینه های دنیوی هر کسی که جلوی آن  قرار بگیرد را نشان می دهند و فرق دیگر هم این هست که آیینه های خدای متعال گاهی روشن هستند مثل روز گاهی هم تاریک مثل شب و در آینه بودن هیچ 

شیخ صدوق رحمت الله  در کتاب شریف خصال حدیثی  را از رسول الله  نقل می کنند  که بسیار مفید و کاربردی می باشد 

حضرت  می فرمایند : آنچه بیش از هر چیز درباره امتم نگران کننده است سه چیز می باشد :

 اول : لغزش عالم 

دوم : مجادله منافق به وسیله قرآن کریم

سوم : دنیایی که گردن های شما را می زند 

پس از دنیا بز خویش بترسید[1]

بر اساس این روایت شریف لغزش های علما  و مجادله به وسیله قرآن توسط منافقین یکی از نگرانی های رسول محسوب می شود مسئله  مهم آن است که وقتی علمای دین دچار لغزش شوند و نتوانند آن طور که باید و شاید هست از دین خدا محافظت کنند این منافقین هستند که به قصد ضربه زدن به اسلام و مسلمین تفرقه می اندازند و قرآن کریم را بازیچه مجادله و مرآء های خود می کنند .

لذا آگاه باشیم که عالم بی بصیرت فریفته حوادث می شود

پی نوشت :

1. خصال 214/163

رعایت بعضی مسائل موجب قوام و استحکام جامعه می شود که عمده سفارشات اهل بیت عصمت و طهارت هم مراعات همین مسایل می باشد 

مثلا رسول بزرگوار اسلام فرمودند :

لا تزال امتی بخیر ما تحابوا و ادوا الامانه ،و اجتنبوا الحرام و قروا الضعیف و ااموا الصلاه و آتوا اکاه [1]

امت من تا زمانی که یکدیگر را دوست بدارند ، امانت را (به صاحبش) بازگردانند ،از حرام دوری کنند  میهمان را گرامی دارد ، نماز بگزارد و زکات را بپردازند،پیوسته در خیر و خوبی خواهند بود.

خب اینکه مومن نسبت به سایر مومنین با احترام برخورد کند و اهل امانت باشد و به طور کلی اهل رعایت حلال و حرام باشد جامعه هم پویا و توانا می شود

پی نوشت 

1. البحار 77/394/69

موقع ساخت و ساز خانه ها همیشه بنای اصلی آن ساختمان هست که دقیق ترین اطلاعات را نسبت به آن بنا دارد و نقاط ضعف و قوت ساختمان را خوب می شناسد و می تواند برای آن راهکار داشته باشد لذا انسان اگر بخواهد از منزل خود خوب استفاده کند باید به صحبت های بنای ساختمان خوب گوش بدهد.

در جریان دین مبین اسلام هم همینطور است معمار اسلام رسول مکرم اسلام است که با استفاده از وحی که مصون از خطا و اشتباه می باشد، آخرین و جهانگیر ترین دین را پایه گذاری نمود.

لذا اگر مسلمین بخواهند به سعادت برسند باید به سخنان پیامبر خدا و اهل بیت عصمت و طهارت گوش جان بسپرند و خطوط قرمز را رعایت کنند.

در کتاب تنبیه الخواطر  روایتی رسول الله  نقل شده است که حضرت فرمودند :

اذا عظمت امتی الدنیا نزع الله منها هیبه الاسلام[1]

هر گاه امت من دنیا را بزرگ دارد ،خداوند شکوه اسلام را از او میگیرد.

حسن ختام : بزرگی دنیا یعنی مسلمین فریفته زیبایی های دنیا بشوند و آخرت را فراموش کنند و دنیا را هدف قرار بدهند در این حالت روح اسلام که  که تسلیم بودن در  مقابل خدای متعال است از بین می رود و این یعنی شروع مشکلات و پایان شکوه اسلام.

پی نوشت :

1. تنبیه الخواطر :75/1

2 حدیث 338 از کتاب منتخب المیزان

انسان در تمام افعال و اهداف زندگی خود خدای متعال را باید در نظر بگیرد و پیشرفت و پیشبرد زندگی خود را فقط از خدای متعال استمداد کند ،تمامی مخلوقات وسیله هستند و اوست که فیاض علی الاطلاق است 

در همین زمینه رسول بزرگوار اسلام فرمودند : یقول الله لا قطعن امل کل مومن امل دونی بالا ءیاس [1]

که یعنی : خداوند می فرماید : بی گمان امید هر مومنی را که به غیر من امید بندد ،بامایوس کردنش قطع می کنم.

پی نوشت :

1.صحیفه الرضا20/276

امام صادق علیه السلام در مقام جایگاه و مقامات انبیاء حدیث قابل توجه ای را  ذیل آیه 124 سوره بقره بیان فرمودند

شریفه مذکور چنین است که :

وَ إِذِ ابْتَلی‏ إِبْراهیمَ رَبُّهُ بِکَلِماتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قالَ إِنِّی جاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِماماً [1]

و ( به یاد آر ) هنگامی که ابراهیم را پروردگارش به اموری بیازمود ، پس او همه را به نحو کامل انجام داد پروردگارش گفت: همانا من تو را برای مردم امام و پیشوا کردم.

امام صادق فرمودند : 

إنَّ اللّه َ تبارَکَ وتعالى اتَّخَذَ إبراهیمَ عَبْدا قَبْلَ أنْ یَتَّخِذَهُ نَبِیّا ، وإنَّ اللّه َ اتَّخَذَهُ نَبِیّا قَبْلَ أنْ یَتَّخِذَهُ رَسُولاً، وإنَّ اللّه َ اتَّخَذَهُ رَسُولاً قَبْلَ أنْ یَتَّخِذَهُ خَلیلاً، وإنَّ اللّه َ اتَّخـَذَهُ خَلیلاً قَبْلَ أنْ یَجْعَلَهُ إماما ، فَلَمّا جَمَعَ لَهُ الأشیاءَ قالَ : إنّی جاعِلُکَ لِلنّاسِ إماما . [2]

که یعنی :

خداوند تبارک و تعالى ابراهیم را به بندگى گرفت پیش از آن که او را به پیامبرى برگزیند، و او را به نبوّت رساند پیش از آن که به رسالت گزیند و او را رسول خود ساخت پیش از آن که به دوستى برگزیند و او را دوست و خلیل خود گردانید پیش از آن که امامش قرار دهد. و چون همه این مقامات را در او گرد آورد فرمود: من تو را پیشواى مردم قرار دادم.

حسن ختام : در این روایت نورانی حضرت در غالب یک استدلال زیبا حقیقت و جایگاه مقام امامت را بر اساس الفاظ قرآنی بیان فرمودند 

این که انسان بتواند در مقام پاسخ گویی ویا بیان مطالب دینی از آیات قرآن کریم استفاده کند نکته بسیار مهم و پرارجی است

پی نوشت :

1. آیه 124 سوره مبارکه بقره

2. کافی 175/1 

بسم الله الرحمن الرحیم

لجام انسان باید در دست خدای متعال باشد اساس اسلام هم همین است تسلیم محض یعنی  خنده انسان برای خدا  باشد خشم او  ههم برای خدا متعال باشددر  سایر مسائل هم همین طور است .

در همین زمینه رسول بزرگوار اسلام فرمودند :

لایحق العبد حقیقه الایمان حتی یغضب للله و یرضی لله ،فاذا فعل ذالک فقد استحق حقیقه الایمان(1)

که یعنی :

بنده به حقیقت ایمان نمی رسد مگر آن که برای خدا به خشم آید و برای خدا خشنود شود . پس ، هرگاه چنین باد سزامند ایمان حقیقی گشته است.

پی نوشت :

1. کنز العمال 2-57-12-99-95

2. حدیث شماره 589 منتخب المیزان

یکی از نکاتی که مبلغین و اصحاب وعظ و خطابه وهر کسی که در امور تربیتی اشتغال دارد  باید رعایت کند مسئله رعایت کردن مواردی است که انسان به دیگران گوشزد می کند و این گوشزد ها اعم از اوامر هست و نواهی

در این زمینه داستان خرما خوردن پیامبر معروف هست که :

طفلی بسیار خرما می‌خورد، مادرش او را نزد پیغمبر برد و عرض کرد به این طفل بفرمایید خرما نخورد. پیغمبر فرمود: امروز برو و فردا باز آی.» روز دیگر زن باز آمد. حضرت کودک را فرمود: نخورد.» زن گفت: یا رسول الله چرا دیروز به او نفرمودید.» حضرت فرمود: دیروز خودم خرما خورده بودم و حرفم در او تأثیر نداشت که رطب خورده منع رطب چون کند».(1)

ویا روایت امیرالمومنین که فرمودند :

انی لااحثکم علی طاعه الا واسبقکم الیها،ولا انهاکم عن معصیه الا و اتناهی قبلکم عنها(2)

که یعنی : همانا من شما را به طاعتی وا نمی دارم مگر آن که خود جلوتر از شما آن را انجام می دهم و از گناهی باز نمی دارم جز آن که خودم پیش از شما از آن باز ایستم.

پی نوشت :

1.  حسن ذوالفقاری، داستان‌های امثال، تهران، مازیار، چ 2، 1385، ص 539.

2.غرر الحکم 3781

برای هر انسانی الگو و اسوه ای لازم است که انسان بتواند در فضائل اخلاقی خود را به  جایگاه الگوی خویش برساند

 نکته قابل توجه این هست که  در وجود الگو شکی نیست امااین الگو چه کسی باید باشد؟

بعضی از جوانان بازیگران یا فوتبالیست ها  و یا خوانندگان را الگوی خود قرار می دهند خب سوال می شود که این الگو در چه مسائلی  به عنوان الگوی شما قرار گرفته است ؟ اغلب پاسخ ها را که می شنویم به یک جواب واحد می رسیم، الگو بودن این افراد در تجملات زندگی تجملاتی مثل گوشی موبایل، خودرو ، البسه و زیور آلات آنچنانی است نه علم و تقوا و سایر مسائل اخلاقی و دینی در حالی که الگوی واقعی کسی  که در شرافت های انسانی به کمال رسیده باشد نه زر و زیور های دنیایی

در همین زمینه رسول بزرگوار اسلام به مومنین یک الگوی عالی را معرفی می کند ایشان می فرمایند:

مَن أرادَ أن یَنظُرَ إلى آدمَ فیعلمِهِ ، وإلى نوحٍ فی فَهمِهِ ، وإلى إبراهیمَ فی حِلمِهِ ، وإلى یحیى بنِ زکریّا فی زُهدِهِ ، وإلى موسى بنِ عِمرانَ فی بَطْشِهِ ، فَلیَنْظُرْ إلى علیِّ بنِ أبِی طالبٍ  [1]

هر که مى خواهد دانش آدم را ببیند و بینش نوح و بردبارى ابراهیم و زهد یحیى بن زکریا و قدرت موسى بن عمران را، به على بن ابى طالب بنگرد.

پی نوشت :

1. تاریخ دمق (ترجمه الامام علی)1110/69/3 و حدیث شماره 439 از کتاب منتخب میزان الحکمه

خدای متعال در قرآن کریم مطالب مهم و ارزنده ای را گوشزد می کند که رعایت این نکات باعث  رشد و ارتقای مادی و معنوی  زندگی ما می شود

مثلا در آیه 152 سوره بقره می فرماید :

فَاذْکُرُونی‏ أَذْکُرْکُمْ وَ اشْکُرُوا لی‏ وَ لا تَکْفُرُونِ (1)

که یعنی : پس به یاد من باشید ، تا به یاد شما باشم! و شکر مرا گویید و ( در برابر نعمتهایم ) کفران نکنید!

این که انسان در زندگی روزمره خود به یاد خالق خویش باشد طبعا دیگر سمت گناه نمی رود و یا اینکه  اگر در فکر شکر نعمت های خدای متعال باشد  دیگر طریقه استفاده صحیح از نعمت های  و  مسیر های استفاده از آن ها را هم خوب می داند و عمل می کند که رعایت همین نکات ساده بسیاری از مشکلات ما را حل می کند اما نکته اصلی انس با قرآن کریم و تدبر و عمل کردن به این کتاب انسان ساز است.

پی نوشت :

1. آیه 152 سوره بقره

سوال : چرا به امام کاظم علیه السلام لقب عبد صالح  داده شده است؟

جواب :  به علت سختکوشی و شدت عبادت  ایشان برای خدای متعال و توجه به مردم 

در روایتی گزارشی از زهد حضرت وارد شده که بدین شرح است :

الحسن بن محمد بن یحیس العلوی حدنی جدی : کان موسی بن جعفر یدعی العبد الصالح من عبادته و اجتهاده . روی اصحابنا انه دخل مسجد رسول الله فسجد سجده فی اول اللیل ،و سمع و هو یقول فی سجوده : عظم الذنب عندی فلیحسن العفو عندک ،یا اهل التقوی و یا اهل المغفره . فجعل یرددها حتی اصبح و کان سخیا کریما ، و کان یبلغه عن الرجل انه یوذیه فیبعث الیه بصره فیها الف دینار (1)

که یعنی  حسن بن یحیی علوی در کتاب تاریخ بغداد  از پدر بزرگش نقل کرده است امام کاظم به خاطر سخت کوشی  و شدت عبادتش به عبد صالح نامیده شده است و تعدادی از اصحاب حدیثی ناقل روایت نقل کرده اند  که آن حضرت سر شب به مسجد رسول خدا رفت و به سجده افتاد  و شنیده شد که در سجودش می گفت : بزرگ است گناه من و عفو از تو نیت ای آن که سزاوار آنی که از تو پروا کنند و ای آن که اهل آمرزشی . امام این جمله را تا صبح تکرار می کرد . امام کاظم انسانی با سخاوت و بزرگوار بود . هرگاه می شنید کسی حرفهای ناراحت کننده ای درباره او گفته است ،  ایشان ظرفی پر از هزار دینار برایش می فرستاد.

پی نوشت :

1. تاریخ بغداد 27/13

2. حدیث شماره 528 از کتاب منتخب میزان الحکمه

بسم الله الرحمن الرحیم

گاهی بعضی از انسان ها به اوصاف افرادی که دوستشان دارند را  به خود می گیرند مثل دوستاران امام علی علیه السلام که حتی در پوشش لباس و یا اسامی فرزندان و هم از ایشان پیروی می کنند ،اساسا انسان دوست دارد خود را شبیه کسی کند که دوستش دارد! با تمام این توصیفات ما چرا با پیروی از دستورات اهل بیت عصمت و طهارت و قرآن کریم خود را به رنگ خدای متعال نورانی نکنیم 

خدای متعال در آیه 138 سوره بقره میفرماید :

صِبْغَةَ اللَّهِ وَ مَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ صِبْغَةً وَ نَحْنُ لَهُ عابِدُونَ(1)

رنگ خدایی ( بپذیرید! رنگ ایمان و توحید و اسلام ) و چه رنگی از رنگ خدایی بهتر است؟! و ما تنها او را عبادت می کنیم.

پی نوشت:

1. آیه 138 سوره بقره

یکی از مواردی که  دین مبین اسلام توصیه به انجام آن می کند شهادت دادن بر حق است واسلام کتمان شهادت را امری ناپسند و در مواردی حرام شرعی می داند

چرا که اساسا در زندگی روزمره انسان گاهی اختلافاتی بین مردم روی می دهد که دین مبین اسلام به عنوان جامع ترین دین الهی باید بهترین راه حل ها را برای بازشدن گره اختلافات مردم پیش پای آنها قرار دهد و مسئله شهادت یکی از بهترین راه حل های هست که حتی در جوامع غربی نیز پس از احراز عدالت شاهد به عنوان دلیل در محاکم و مراجع قضایشان قرار می گیرد.

در همین زمینه قرآن کریم می فرماید :

یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا کُونُوا قَوَّامینَ بِالْقِسْطِ شُهَداءَ لِلَّهِ وَ لَوْ عَلی‏ أَنْفُسِکُمْ أَوِ الْوالِدَیْنِ وَ الْأَقْرَبینَ إِنْ یَکُنْ غَنِیًّا أَوْ فَقیراً فَاللَّهُ أَوْلی‏ بِهِما فَلا تَتَّبِعُوا الْهَوی‏ أَنْ تَعْدِلُوا وَ إِنْ تَلْوُوا أَوْ تُعْرِضُوا فَإِنَّ اللَّهَ کانَ بِما تَعْمَلُونَ خَبیراً (1)

که یعنی : ای کسانی که ایمان آورده اید! کاملًا قیام به عدالت کنید! برای خدا شهادت دهید ، اگر چه ( این گواهی ) به زیان خود شما ، یا پدر و مادر و نزدیکان شما بوده باشد! ( چرا که ) اگر آنها غنیّ یا فقیر باشند ، خداوند سزاوارتر است که از آنان حمایت کند. بنا بر این ، از هوی و هوس پیروی نکنید که از حق ، منحرف خواهید شد! و اگر حق را تحریف کنید ، و یا از اظهار آن ، اعراض نمایید ، خداوند به آنچه انجام می دهید ، آگاه است.

و در روایتی رسول خدا فرمودند :

مَن شَهِدَ شهادَةَ حَقٍّ لِیُحیِیَ بها حَقَّ امرِئٍ مُسلمٍ أتى یَومَ القِیامَةِ و لِوَجهِهِ نُورٌ مَدَّ البَصَرِ ، یَعرِفُهُ الخلایِقُ بِاسمِهِ و نَسَبِهِ .(2)

که یعنی :کسى که براى زنده کردن حقّ یک نفر مسلمان شهادت حقّ بدهد ، روز قیامت در حالى آورده مى شود که نور چهره اش تا چشم کار مى کند دیده مى شود و خلایق او را به نام و نسب مى شناسد .

حسن ختام : اگر در مواردی که حق مشروع  مومنی پایمال شود و از انسان برای اقامه شهادت صحیح و شرعی بخواهند که در محکمه شهادت دهد انسان وظیفه اش شهادت دادن بر حق است .

انسان موفق کسی است که در زندگی نقاط قوت و ضعف خود را بداند تا در مواردی که ضعفی وجود دارد آن ضعف را بر طرف کند و در مواردی که قوتی وجود دارد آن را تقویت کند.

خداوند متعال به عنوان خالق  عالم  به وسیله آیات قرآن کریم و روایات اهل بیت عصمت و طهارت بسیاری از این موارد را ذکر کرده و حتی  درس های از دوست شناسی و دشمن شناسی  و راه های نفوذ شیطان را  به ما می دهد

مثلا در آیه 168 سوره مبارکه بقره می فرماید:

یا أَیُّهَا النَّاسُ کُلُوا مِمَّا فِی الْأَرْضِ حَلالاً طَیِّباً وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبینٌ

إِنَّما یَأْمُرُکُمْ بِالسُّوءِ وَ الْفَحْشاءِ وَ أَنْ تَقُولُوا عَلَی اللَّهِ ما لا تَعْلَمُونَ (1)

که یعنی :

ای مردم ، از آنچه در این زمین است ( از انواع خوردنی ها و موجودات دیگر ) حلال و پاکیزه بخورید و برخوردار شوید ، و پیروی از گام های شیطان نکنید ، که او برای شما دشمنی آشکار است.

جز این نیست که شما را به بدی و زشتی فرمان می دهد و اینکه نادانسته چیزهایی را به خدا نسبت دهید.

 حسن ختام : اینکه انسان چیزهای را که نمی داند به خدای متعال نسبت ندهد مسئله مهمی است که قرآن کریم این مورد را به ما تذکر می دهد  و می فرماید استناد بدون علم به خداوند یکی از موارد پیروی و تبعیت از گام های شیطان رجیم است خب چرا گاهی که انسان چیزی را که نمی داند اظهار نظر می کند؟!

پی نوشت :

1. آیه 169 و 168 سوره مبارکه بقره

یکی از نکاتی که در زندگی توحیدی انسان حائز اهمیت است این هست که انسان بدان خدای متعال همیشه همراه اوست و  یار و یاور انسان در زندگی است

در این شرایط دیگر انسان سمت گناه نمی رود  و سعی می کند خود را مطیع حضرت حق سازد چرا که خداوند را ناظر اعمال و رفتار خود می داند

در همین زمینه رسول بزرگوار اسلام فرمودند :

افضل الایمان ان  تعلم ان الله معک حیث ما کنت (1)

که یعنی برترین ایمان این است که بدانی خداوند همه جا با توست

پی نوشت :

1. کنز العمال 66

2. حدیث شماره 612 منتخب میزان الحکمه

بسم الله الرحمن الرحیم

تعابیر قرآن کریم هر کدام دارای نکته و ظرافت های ادبی و معنوی خاصی هستند به بیان دیگر در ادبیات عرب برای هر معنا کلمات و اسامی مختلفی وجود دارد که هر کدام حاوی یک نکته منحصر به فرد است و قرآن کریم بهترین و ادیبانه ترین لغات را استفاده نموده است.

 مثلا در مورد باران گاهی تعبیر غیث به کار میشود گاهی مطر، با این اختلاف که غیث باران آرام و لطیفانه است اما مطر باران شدید و همراه رعد و برق و سایر موارد که در کتاب های فروق الغویه میتوان تعداد بسیاری دیگر را نام برد.

قرآن کریم هم مملو این ظرافت ها و دقایق متن و محتوایی است مثلا در جایی میفرماید :

حافِظُوا عَلَی الصَّلَواتِ وَ الصَّلاةِ الْوُسْطی‏ وَ قُومُوا لِلَّهِ قانِتینَ (1)

که یعنی : در انجام همه نمازها ، ( به خصوص ) نماز وسطی [ نماز ظهر ] کوشا باشید! و از روی خضوع و اطاعت ، برای خدا بپاخیزید!

 بر نماز محافظت کنید اغلب برای نماز تعبیر اقامه و خواندن گفته میشود اما تعبیر محافظت یعنی اهمیت بسیار قائل شدن و اینکه شاید کسانی و یا چیز های در صدد لطمه زدن بر نماز باشند مثل مسائل روزمره و  وسوسه های شیاطین که انسان را گاهی از حال معنوی خویش دور میکند لذا انسان باید مراقبت و محافظت کند برنماز های خود

پی نوشت :

1. آیه 238 سوره مبارکه بقره

دین مبین اسلام  بر اساس فطرت آدمی بنا شده است دستوراتش هم منطبق بر سرشت آدمی است و عمل به فرامین  آن آسان است و ترک آن  مفسده های  را برای فرد و اجتماع به وجود می آورد

یکی از این فرامین مسئله عده است در حقوق خانواده  که عمل به آن بسیاری از اختلافات را در مورد فرزندان را حل می کند 

عده یعنی نی که به هر علتی از شوهر خود جدا می شوند اعم از طلاق یا فوت شوهر باید یک مدتی را سپری کنند تا اگر از شوهر خود فرزندی را در شکم دارند به دنیا بیاورند و در مواردی به پاس صبر او شوهر نفقه مدت عده زن را به او پرداخت می کند

قرآن کریم در آیاتی، اصل عده ن را در وضعیت‌های متفاوت بیان نموده است که عبارتند از: 

1.وم انتظار زن مطلقه به مدت سه پاکی قبل از ازدواج مجدد (بقره، ۲۲۸)

2.مدت عده برای نی که به اقتضای سن، حیض نمی‌بینند سه ماه و برای ن حامله تا وضع حمل می‌باشد (طلاق، ۴). 

3.مدت عده ن به جهت فوت شوهر چهار ماه و ده روز است (بقره، ۲۳۴).

گاهی قرآن کریم ذیل یک داستان مهم تاریخی یکی از قوانین و سنت های الهی را به ما می آموزد

مثلا در ذیل داستان نبرد حضرت داود  با جالوت خدای متعال به قصد امتحان اصحاب حضرت داود خوردن آب از نهری را ممنوع می کند که متاسفانه عده ای از آب می خوردند و از روی نافرمانی می گویند : ما را یاری با جالوت و سپاه او نیست اما افراد مومن از اصحاب حضرت داود جواب می دهند که :

کَمْ مِنْ فِئَةٍ قَلیلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةً کَثیرَةً بِإِذْنِ اللَّهِ 

که یعنی : چه بسا گروهی اندک به خواسته خدا بر گروهی بسیار غلبه کنند 

در حکایت تاریخی نبرد حضرت داود با جالوت همین اتفاق می افتد و یاران اندک حضرت داود بر سپاه بزرگ جالوت غلبه پیدا می کند پس این که در یک نبرد تعداد نفرات چقدر باشد مهم نیست بلکه نیت افراد و خداباوری افراد مهم است که دست خدا همیشه همراه افراد مومن و متعهد است

پی نوشت :

1. آیه 249 سوره مبارکه بقره

بسم الله الرحمن الرحیم

یکی از نکات جالب در قرآن کریم اسامی سوره ها و فقرات قرآن کریم است .

 در قرآن کریم اسم هر فقره و قسمت آیه است  که ترجمه کلمه آیه یعنی نشانه، به تعبیر دیگر هر قسمت قرآن کریم یک نشانه ای است بر وجود-قدرت و عظمت خدای متعال اما نکته جالب تر این هست که به کسانی که به درجات عالی علمی و معنوی میرسند و لباس پیامبر را به تن می کنند لقب آیت الله اطلاق می شود که یعنی نشانه خدا

گاهی یک نفر سال ها از حیث علمی و معنوی زحمت می کشد و تهذیب نفس می کند مرجعیت علمی پیدا می کند تا تازه برسد به جایگاهی نشانه و آیت بودن برای خدای متعال که هر کس که او را نگاه می کند خدای متعال را در او ببیند .

چندی پیش یکی از اهالی فرهنگ و رسانه جمله قابل تاملی در پدیده سلبریتی بیان کرد که باعث شد به سخنان او تامل و فکر بیشتری کنم ، صحبت این استاد بزرگوار چنین بود که پدیده سلبریتی اساسا  انقام جامعه ای است که بر اساس مسئله دموکراسی شکل گرفته ازخود دموکراسی .

حقیقت مسئله این است که پدیده سلبریتی از جمله پدیده های است که جامعه را چند وقتی مشغول خودش کرده  در قدیم هم همینگونه بود اما آنچه که  جامعه  را تحت تاثیر قرار می دهد مهم  هم است این هست که سلبریتی یک جامعه متمدن و متدین چه کسی است ؟

بدین بیان که  اساسا سلبریتی واقعی در جامعه روشنفکران و دانشمندان و فرهیختگان آن عصر هستند که اندیشه و عقاید سترگ آنان همه سرشار از مطالب آموزنده برای عموم مردم است  و حضور آنان در جامعه ،جامعه را به رشد و تعالی خود می رساند مثل زمانه های قدیم که حکما و  دانشمندان و عالمان سلبریتی زمان خود معرفی می شدند و حتی شاهان دربار علاوه بر ارادت سعی بر مراوده با آنان داشتند و مردم هم علاوه بر اظهار محبت سعی بر آموختن افکار و اندیشه های آنان  می کردند مثل سرگذشت  شیخ بهایی و ارادات شهاهان صفوی و مردم اصفهان اما متاسفانه در عصر حاضر عده ای از بازیگران ، فوتبالیست ها و اهالی موسقی و .به سلبریتی های جامعه مبدل شده اند و جای فرهیختگان جامعه را گرفته اند

نقطه تاریک مسئله زمانی آثار زیان بار خود را پدیدار می کند که جوانان ما اعم از دختر و پسر  از این عده  تقلید می کنند و آنان را به عنوان الگوی خود قرار می دهد

متاسفانه عمده  این عده به غیر از تخصص  در زمینه خود فاقد سطح سواد  متناسب اظهار نظر های  ی اجتماعی و فرهنگی  هستند که این مسئله باعث اظهار نظر های بیخردانه ای می شود که جامعه  و مردم ما باید تاوان چنین اشتباهاتی را باید بدهند

مثلا در جریان قتل  اخیر در همدان عده ای معتقد هستند که انگیزه قاتل از این واقعه  دردناک دیدن و قبول کردن مطلب بازنشری یک بازیگر خانم در فضای مجازی تویتر می دانند که برفرض صحت این تحلیل انگیزه ای شد تا  قاتل مقتول را به قتل برساند لذا به همه اصحاب سلبریتی یا هرکسی که صاحب تریبون در فضای مجازی است در بازنشر کردن ، پاسخ دادن و و به شهرت رساندن یک حرف  اعم از صحیح یا غلط به تاثیر این کلام در جامعه فکر کنیم  و بدانیم که اگر یک جمله بر فرض محال غلط باشد چه اثراتی را میتواند در جامعه بگذارد  که این مهم  محقق نمی شود مگر با آشنای با سوادی به نام سواد رسانه ای

بر اساس ماده ۱۸ قانون جرایم رایانه‌ای در این خصوص مقرر کرده است هر کس به قصد اضرار به غیر یا تشویش اذهان عمومی یا مقامات رسمی به وسیله سامانه رایانه‌ای یا مخابراتی اکاذیبی را منتشر کند یا در دسترس دیگران قرار دهد یا با همان مقاصد اعمالی را بر خلاف حقیقت، رأسا یا به عنوان نقل قول، به شخص حقیقی یا حقوقی به طور صریح یا تلویحی نسبت دهد، اعم از اینکه از طریق یادشده به نحوی از انحا ضرر مادی یا معنوی به دیگری وارد شود یا نشود، افزون بر اعاده حیثیت (در صورت امکان)، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا ۴۰ میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد .1

پی نوشت :

1. ماده قانون جرایم رایانه ای

بسم الله الرحمن الرحیم

قرآن کریم در آیه 259 سوره مبارکه  بقره داستانی را نقل می کند که تفصیل آن بدین شرح است :

أَوْ کَالَّذی مَرَّ عَلی‏ قَرْیَةٍ وَ هِیَ خاوِیَةٌ عَلی‏ عُرُوشِها قالَ أَنَّی یُحْیی‏ هذِهِ اللَّهُ بَعْدَ مَوْتِها فَأَماتَهُ اللَّهُ مِائَةَ عامٍ ثُمَّ بَعَثَهُ قالَ کَمْ لَبِثْتَ قالَ لَبِثْتُ یَوْماً أَوْ بَعْضَ یَوْمٍ قالَ بَلْ لَبِثْتَ مِائَةَ عامٍ فَانْظُرْ إِلی‏ طَعامِکَ وَ شَرابِکَ لَمْ یَتَسَنَّهْ وَ انْظُرْ إِلی‏ حِمارِکَ وَ لِنَجْعَلَکَ آیَةً لِلنَّاسِ وَ انْظُرْ إِلَی الْعِظامِ کَیْفَ نُنْشِزُها ثُمَّ نَکْسُوها لَحْماً فَلَمَّا تَبَیَّنَ لَهُ قالَ أَعْلَمُ أَنَّ اللَّهَ عَلی‏ کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدیرٌ(1)

که یعنی : 

یا همانند کسی که از کنار یک آبادی ( ویران شده ) عبور کرد ، در حالی که دیوارهای آن ، به روی سقفها فرو ریخته بود ، ( و اجساد و استخوانهای اهل آن ، در هر سو پراکنده بود او با خود ) گفت: چگونه خدا اینها را پس از مرگ ، زنده می کند؟!» ( در این هنگام ، ) خدا او را یکصد سال میراند سپس زنده کرد و به او گفت: چقدر درنگ کردی؟» گفت: یک روز یا بخشی از یک روز.» فرمود: نه ، بلکه یکصد سال درنگ کردی! نگاه کن به غذا و نوشیدنی خود ( که همراه داشتی ، با گذشت سالها ) هیچ گونه تغییر نیافته است! ( خدایی که یک چنین مواد فاسدشدنی را در طول این مدت ، حفظ کرده ، بر همه چیز قادر است! ) ولی به الاغ خود نگاه کن ( که چگونه از هم متلاشی شده! این زنده شدن تو پس از مرگ ، هم برای اطمینان خاطر توست ، و هم ) برای اینکه تو را نشانه ای برای مردم ( در مورد معاد ) قرار دهیم. ( اکنون ) به استخوانها ( ی مرکب سواری خود نگاه کن که چگونه آنها را برداشته ، به هم پیوند می دهیم ، و گوشت بر آن می پوشانیم!» هنگامی که ( این حقایق ) بر او آشکار شد ، گفت: می دانم خدا بر هر کاری توانا است(2)

اما تفصیل داستان :

حضرت عزیر یکی از پیامبران الهی است که در اثناى سفر خود بر مرکبى سوار بود و مقدارى آشامیدنى و خوراکى همراه داشت و از کنار آبادى گذشت که به شکل وحشتناکى در هم ریخته و ویران شده بود و اجساد و استخوانهاى پوسیده ساکنان آن به چشم مى خورد هنگامى که این منظره وحشت زا را دید گفت چگونه خداوند این مردگان را زنده مى کند؟ (البته این سخن از روى انکار و تردید نبود بلکه از روى تعجب بود )در این هنگام خدای متعال جان او را گرفت و یکصد سال بعد او را زنده کرد و از او سؤال نمود که چقدر در این بیابان بوده اى؟ او که خیال مى کرد مقدار کمى بیشتر در آنجا درنگ نکرده فورا در جواب عرض کرد: یک روز یا کمتر! به او خطاب شد که یکصد سال در اینجا بوده اى اکنون به غذا و آشامیدنى خود نظرى بیفکن و ببین چگونه در طول این مدت به فرمان خداوند هیچگونه تغییرى در آن پیدا نشده است ولى براى اینکه بدانى یکصد سال از مرگ تو گذشته است نگاهى به مرکب سوارى خود کن و ببین از هم متلاشى و پراکنده شده و مشمول قوانین عادى طبیعت گشته و مرگ آن را از هم متفرق ساخته است سپس نگاه کن و ببین چگونه اجزاى پراکنده آن را جمع آورى کرده و زنده مى کنیم او هنگامى که این منظره را دید گفت مى دانم که خداوند بر هر چیزى توانا است یعنى هم اکنون آرامش خاطر یافتم و مساله رستاخیز مردگان در نظر من شکل حسى به خود گرفت

پی نوشت :

1. آیه 259 سوره مبارکه بفره

2. ترجمه آیت الله مکارم شیرازی

در زندگی روزمره انسان گاهی افرادی به انسان مراجعه می کند و تقاضای کمک می کنند اعم از اینکه آن آفراد شغلشان را تکدی قرار داده باشند یا افراد آبرو داری باشند که برای رفع حوایج از ما تقاضای را می کنند خب در این حالات انسان چکار باید بکند؟

در جواب این سوال و سوالات مشابه است که انسان به عمق دین مبین اسلام پی میبرد ، اسلام با وضع دستوراتی از قبیل پرداخت خمس و زکات به مستمندان سعی بر کاهش فقر و عدم تقسیم جامعه اسلامی به پول دار و فقیر می کند و با دستورات ویژه ای که در باب تولید ،فعالیت و دفع بیکاری ورفع بی هدفی و کسالت افراد جامعه می کنند ،سعی بر ساخت جامعه ای پویا و پرتلاش می کنند که تاب مقاومت در برابر دول کفر را داشته باشد درزمینه مسئله انفاق قرآن کریم می فرماید :

یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِمَّا رَزَقْناکُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ یَأْتِیَ یَوْمٌ لا بَیْعٌ فیهِ وَ لا خُلَّةٌ وَ لا شَفاعَةٌ وَ الْکافِرُونَ هُمُ الظَّالِمُونَ (1)

که یعنی : ای کسانی که ایمان آورده اید از آنچه به شما روزی داده ایم ، انفاق کنید پیش از آنکه روزی فرا رسد که در آن ، نه خرید و فروش است ( تا بتوانید سعادت و نجات از کیفر را برای خود خریداری کنید ) ، و نه دوستی ( و رفاقتهای مادی سودی دارد ) ، و نه شفاعت ( زیرا شما شایسته شفاعت نخواهید بود. ) و کافران ، خود ستمگرند ( هم به خودشان ستم می کنند ، هم به دیگران ) .

پی نوشت :

1. آیه 254 سوره مبارکه بقره

بسم الله الرحمن الرحیم

یکی از نکاتی که دین مبین اسلام در باب مدیریت جامعه اسلامی  بر آن تاکید دارد مبارزه با فقر و عوامل پیدایش آن است 

لذا اسلام با بیکاری ،طنبلی و رخوت جامعه مخالف است و موکدا به جوانان توصیه می کند که به کار و فعالیت و تشکیل خانواده  مشغول باشند  چرا که جوانی که  سرگرم فعالیت و کار کردن است از آلوده شدن به مواد مخدر و ارتباطات با نامحرم  و مسیر های بیراه بدور است 

علاوه بر اینکه اسلام به طور مستقیم با عوامل پیدایش فقر مبارزه می کند از طرفی هم به مسلمین توصیه می کند که در راه خدا اموالشان را به نیازمندان صدقه بدهند طوری که قرآن کریم جریان انفاق را اینگونه بیان می کند:

مَثَلُ الَّذینَ یُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ فی‏ سَبیلِ اللَّهِ کَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنابِلَ فی‏ کُلِّ سُنْبُلَةٍ مِائَةُ حَبَّةٍ وَ اللَّهُ یُضاعِفُ لِمَنْ یَشاءُ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلیمٌ (1)

که یعنی : کسانی که اموال خود را در راه خدا انفاق می کنند ، همانند بذری هستند که هفت خوشه برویاند که در هر خوشه ، یکصد دانه باشد و خداوند آن را برای هر کس بخواهد ( و شایستگی داشته باشد ) ، دو یا چند برابر می کند و خدا ( از نظر قدرت و رحمت ، ) وسیع ، و ( به همه چیز ) داناست.

همانطوری که کاشت یک بذر یک دانه بعد از کاشت و بداشت محصول چندین هزار مثل خود را تولید می کند مالی که در راه انفاق به متستضعفین پرداخهت می شود هم همینطور است

و در آیات بعد به مسلمانان تاکید می کند که صرفا انفاق کردن و صدقه دادن مهم نیست بلکه سخن خوش و گذشت و تحقیر نکردن با مستضعفین هم مهم است 

قَوْلٌ مَعْرُوفٌ وَ مَغْفِرَةٌ خَیْرٌ مِنْ صَدَقَةٍ یَتْبَعُها أَذیً وَ اللَّهُ غَنِیٌّ حَلیمٌ(2)

پی نوشت :

1. آیه 261 سوره مبارکه بقره

2. آیه 263 سوره مبارکه بقره

بسم الله الرحمن الرحیم

اسلام به عنوان دینی که بر اساس سرشت و فطرت آدمی بنا شده  دستوراتی را می دهد که منطبق بر روحیات و سرشت آدمی است 

اما در سایر ادیان به علت تحریف و اینکه عقل بشری به جای وحی الهی حاکم  بر آن ادیان و پیروان آن گشته است  دیگر توجه به فطرت انسان وجود ندارد.

 یکی از دستوراتی که بر اساس فطرت آدمی بیان شده و عقل انسان توان درک آن را دارد مسئله ای است که قرآن کریم در سوره بقره آیه  286  بیان می کند که عبارت است از مسئله تکلیف وظرفیت انسان  که  یعنی هر انسانی در زندگی خود یک تکلیفی دارد اما کمیت و کیفیت این تکلیف بر اساس ظرفیت های او است 

مثلا خدای متعال انتظاری که از یک پیرمرد کشاورز و روستایی دارد با یک مرجع تقلید جهان تشیع کاملا فرق دارد 

و یا شخصی که مریض است و یا در سفر است و توان روزه گرفتن را ندارد با شخص سالم کاملا متفاوت است  لذا خدای متعال بر گروه اول روزه را واجب نکرد اما بر شخصی که سالم است و مانعی بر روزه گرفتن ندارد روزه واجب است

نکته اصلی این است که ما در زندگی خود هر چه نیکی کنیم به سود خودمان است و هر چه که بدی هم کنیم این بدی وبال گردنمان می شود پس چرا از زندگی خود بیشترین استفاده را نکنیم

پی نوشت :

1. لَا یُکَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا لَهَا مَا کَسَبَتْ وَعَلَیْهَا مَا اکْتَسَبَتْ رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذْنَا إِنْ نَسِینَا أَوْ أَخْطَأْنَا رَبَّنَا وَلَا تَحْمِلْ عَلَیْنَا إِصْرًا کَمَا حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِنَا رَبَّنَا وَلَا تُحَمِّلْنَا مَا لَا طَاقَةَ لَنَا بِهِ وَاعْفُ عَنَّا وَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا أَنْتَ مَوْلَانَا فَانْصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْکَافِرِینَ

خداوند هیچ کس را جز به قدر توانایى‏ اش تکلیف نمى ‏کند. آنچه (از خوبى‏) به دست آورده به سود او، و آنچه (از بدى‏) به دست آورده به زیان اوست‏. پروردگارا، اگر فراموش کردیم یا به خطا رفتیم بر ما مگیر، پروردگارا، هیچ بار گرانى بر (دوش‏) ما مگذار؛ همچنانکه بر (دوش‏) کسانى که پیش از ما بودند نهادى‏. پروردگارا، و آنچه تاب آن نداریم بر ما تحمیل مکن‏؛ و از ما درگذر؛ و ما را ببخشاى و بر ما رحمت آور؛ سرور ما تویى‏؛ پس ما را بر گروه کافران پیروز کن‏

بسم الله الرحمن الرحیم

یکی از نکات جالب در باب قرآن کریم  نسبت قرآن  با سایر کتاب های آسمانی است که قرآن کریم علاوه بر اینکه به حق نازل شده است،تصدیق کننده کتاب های پیشین خود یعنی انجیل و تورات نیز هست، البته انجیل و توراتی که تحریف نشده و حقیقی و واقعی هستند (1)

 مقوله تصدیق شدن تورات و انجیل توسط قرآن کریم باعث می شود پیروان این ادیان علاوه بر نگرش و گرایش بر اسلام ،مسلمین را از خود بدانند و با آنها با احترام برخورد نمایند چرا که اسلام هم در احکام فقهی خود بین کفار و اهل کتاب فرق قائل شده و احتراماتی نسبت به اهل کتاب لحاظ کرده است

کسانی که در احکام و اعتقادات سه دین اسلام مسیحیت و یهود تحقیق نمایند به حق متوجه خواهند شد که که هر سه دین از خدای واحد و قادر نازل شده است البته با این فرق که دین مبین اسلام فاقد هر گونه تحریف و کامل ترین و جامع ترین دین الهی که خدای متعال بر پیامبر مسلمانان   لقب خاتم النبیین را عطاء فرموده است.

پی نوشت :

1.  نَزَّلَ عَلَیْکَ الْکِتابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقاً لِما بَیْنَ یَدَیْهِ وَ أَنْزَلَ التَّوْراةَ وَ الْإِنْجیلَ( آیه سوم سوره مبارکه آل عمران)

( همان کسی که ) کتاب را بحق بر تو نازل کرد ، که با نشانه های کتب پیشین ، منطبق است و تورات» و انجیل» را. (ترجمه آیت الله مکارم شیرازی)

بسم الله الرحمن الرحیم

جمله معروفی وجود دارد که می فرماید:ما آمده‌ایم با زندگی‌کردن بهاء پیدا کنیم نه با هر بهائی زندگی کنیم. 

حقیقت مسئله هم همین است انسان گاهی به بالاترین قیمت خود را به خدای متعال می فروشد مثل شهادت و اطاعت محض از دستورات الهی  و گاهی هم به ارزان ترین نحو ممکن به شیطان می فروشد با اطاعت از هوس ها و لذایذ دنیا و سوگند های دروغ ، در همین رابطه قرآن کریم می فرماید :

إِنَّ الَّذینَ یَشْتَرُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَ أَیْمانِهِمْ ثَمَناً قَلیلاً أُولئِکَ لا خَلاقَ لَهُمْ فِی الْآخِرَةِ وَ لا یُکَلِّمُهُمُ اللَّهُ وَ لا یَنْظُرُ إِلَیْهِمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ وَ لا یُزَکِّیهِمْ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلیمٌ (1)

که یعنی :

کسانی که پیمان الهی و سوگندهای خود ( به نام مقدس او ) را به بهای ناچیزی می فروشند ، آنها بهره ای در آخرت نخواهند داشت و خداوند با آنها سخن نمی گوید و به آنان در قیامت نمی نگرد و آنها را ( از گناه ) پاک نمی سازد و عذاب دردناکی برای آنهاست. (2)

پی نوشت :

1. آیه 76 سوره مبارکه آل عمران

2. ترجمه آیت الله مکارم شیرازی

بسم الله الرحمن الرحیم 

خدای متعال در قرآن کریم در مورد پیامبران الهی  یک نکته مهم و قابل توجه را بیان می فرماید.

خدای متعال می فرماید که هیچ پیامبری به مردم نمی گوید که به جای خدای متعال من را پرستش کنید بلکه می گوید  شما مردمی الهی باشید 

لذا اگر در دینی پیامبری آمد که مردم را به سوی خود هدایت می کرد یا یا محتوای آن دین دچار تحریف شده است و یا از اساس ،آن دین دچار خدشه و اشکال است.

ما کانَ لِبَشَرٍ أَنْ یُؤْتِیَهُ اللَّهُ الْکِتابَ وَ الْحُکْمَ وَ النُّبُوَّةَ ثُمَّ یَقُولَ لِلنَّاسِ کُونُوا عِباداً لی‏ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ لکِنْ کُونُوا رَبَّانِیِّینَ بِما کُنْتُمْ تُعَلِّمُونَ الْکِتابَ وَ بِما کُنْتُمْ تَدْرُسُونَ

برای هیچ بشری سزاوار نیست که خداوند ، کتاب آسمانی و حکم و نبوّت به او دهد سپس او به مردم بگوید: غیر از خدا ، مرا پرستش کنید!» بلکه ( سزاوار مقام او ، این است که بگوید: ) مردمی الهی باشید ، آن گونه که کتاب خدا را می آموختید و درس می خواندید! ( و غیر از خدا را پرستش نکنید! )

پی نوشت :

1. آیه 79 سوره مبارکه آل عمران

2. ترجمه آیت الله مکارم شیرازی

بسم الله الرحمن الرحیم

یکی از نکات مهمی که در فهم آیات قرآن  به ما کمک می کند ، فهم مسائل تاریخی و سرگذشت ادیان ابراهیمی قبل از اسلام و پیامبران بزرگوارآنان است.

دین یهود و مسیحیت که  قبل از اسلام  بر مردم نازل شدند متاسفانه شدیدا دچار مصیبت  تحریف و اشتیاهات و سردرگمی شده بوده اند چرا که اغراض بسیاری وجود داشت تا معارف اصلی این دو دین الهی  به مردم ابلاغ نشود و مردم  همچنان در جهل و خرافات باقی بمانند.

 با ظهور دین مبین اسلام شرایط به کلی تغییر کرد ، علاوه بر اینکه آموزه های دینی یهود و مسیحیت  کاملا اسلام را تایید می کرد ، دین مبین اسلام نیز آموزه های صحیح و واقعی یهود و مسیحیت را تایید و در مواردی مطالب انحرافی  آنها را هم مثل تثلیث مسیحیت بیان کرد.

دین مبین اسلام نسبت به ادیان سابق به علت جامعیت و دقت در نظر و معرفی پیشوایانی که از هر حیث از اشتباه وگناه مصون بوده اند و توجه به عقلانیت در رفتار و کردار و عدم وجود قوانینی که بر پایه جهل و تعصب و خرافات بنا شده باشد دستوراتش منطبق با فطرت صحیح آدمی بنا شده است لذا در قرآن کریم پیامبر بزرگواراسلام را به عنوان خاتم النبیین  معرفی نمود به همین خاطر هم می توان گفت نسبت دین مبین اسلام به سایر ادیان سابق خاتم الادیان است در همین زمینه قرآن کریم می فرماید:

وَ مَنْ یَبْتَغِ غَیْرَ الْإِسْلامِ دیناً فَلَنْ یُقْبَلَ مِنْهُ وَ هُوَ فِی الْآخِرَةِ مِنَ الْخاسِرینَ(1)

و هر کس جز اسلام ( و تسلیم در برابر فرمان حق ، ) آیینی برای خود انتخاب کند ، از او پذیرفته نخواهد شد و او در آخرت ، از زیانکاران است.(2)

پی نوشت :

1.آیه 85 سوره مبارکه آل عمران

2. ترجمه آیت الله مکارم شیرازی